Zərərlərin növbəti ilin gəlirləri hesabına kompensasiya edilməsi2020-07-04 | Vergilər | 6933
Söhbət vergi ödəyicisinin mənfəət (gəlir) vergisinin ödəyicisi olduğu tarixədək yaranmış zərərlərindən gedir. Mövzunu iqtisadçı ekspert İsmayıl Bağırov şərh edir. Vergi Məcəlləsinin 121.3-cü maddəsinə əsasən, Məcəllənin 157.3.3-cü maddəsində göstərilən hallar istisna olmaqla, vergi ödəyicisi mənfəət (gəlir) vergisinin ödəyicisi olduğu tarixədək yaranmış zərərlər, habelə Vergi Məcəlləsinin 114-cü və 115-ci maddələrində nəzərdə tutulan amortizasiya və təmir xərcləri normalarından aşağı norma tətbiq edilməsi nəticəsində yaranan və növbəti illərə keçirilən məbləğlər növbəti ilin gəlirləri hesabına kompensasiya edilmir. Buna görə də müəssisənin sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduğu dövrdə yaranmış zərərlər mənfəət vergisi ödəyicisi olduğu dövrdə əldə etdiyi gəlirindən çıxıla bilməz. Həmçinin bu qayda amortizasiya və təmir xərcləri normalarından aşağı norma tətbiq edilməsi nəticəsində yaranan və növbəti illərə keçirilən məbləğlərə də şamil olunur. Qeyd edək ki bu hal üçün Vergi Məcəlləsinin 157.3.3-cü maddəsinə əsasən, şəxsin ƏDV qeydiyyatına dair öhdəliyi yaranmadığı halda, könüllü olaraq vergi orqanına əvvəlki 3 il müddətindən çox olmamaqla ƏDV ödəyicisi kimi qeydiyyata alındığı hallar istisna təşkil edir.
Misal 1.
Firma gəlir və xərclərinin uçotunu aparmış və 2018-ci hesabat ilini 5.000 manat zərərlə başa vurmuşdur. Firma 1 yanvar 2019-cu il tarixdən məcburi qaydada ƏDV qeydiyyatına alınmışdır (dövriyyənin 200.000 manatı keçməsinə görə). 2019-cu il üzrə müəssisə mənfəətlə işləmiş və ilin nəticələrinə görə 20.000 manat mənfəət əldə etmişdir. Bu hal üçün mənfəət vergisini hesalayaq. Vergi Məcəlləsinin 121.3-cü maddəsinə əsasən, firma sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduğu dövrdə yaranmış 5.000 manat zərər firmanın mənfəət vergisi ödəyicisi olduğu dövrdə əldə etdiyi 20.000 manat mənfəətindən çıxıla bilməz. Bunun üçün də firma büdcəyə 4000 manat ( 20.000 x 20% = 4.000 manat) mənfəət vergisi hesalayacaq.
Misal 2.
Firma gəlir və xərclərinin uçotunu aparmış və 2018-ci hesabat ilini 10.000 manat zərərlə başa vurmuşdur. Firma 1 yanvar 2019-cu il tarixdən Vergi Məcəlləsinin 157.3.3-cü maddəsinə əsasən, künüllü qaydada ƏDV qeydiyyatına alınmışdır. 2019-cu il üzrə müəssisə mənfəətlə işləmiş və ilin nəticələrinə görə 50.000 manat mənfəət əldə etmişdir. Bu hal üçün mənfəət vergisini hesalayaq. Vergi Məcəlləsinin 121.3-cü maddəsinə əsasən, firma künüllü qaydada ƏDV qeydiyyatına alındığı üçün sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduğu dövrdə yaranmış 10.000 manat zərəri firmanın mənfəət vergisi ödəyicisi olduğu dövrdə əldə etdiyi 50.000 manat mənfəətindən çıxmaq hüququ vardır. Bunun üçün də müəssisə büdcəyə 8.000 manat (( 50.000 – 10.000) x 20% = 8000 manat) mənfəət vergisi hesalayacaq.
Misal 3.
2019-cu il yanvarın 1-dən mənfəət vergisinin ödəyicisi olmuş müəssisə 2019-cu il üzrə gəlir və xərclərinin uçotunu aparmış və hesabat ilinin nəticələrinə görə 30.000 manat mənfəət əldə etmişdir. 2018-ci hesabat ili üçün müəyyən olunmuş amortizasiya normalarından aşağı norma tətbiq edilməsi nəticəsində yaranan 10.000 manat amortizasiya xərcini 2019-cu ilə keçirmişdir. Bu hal üçün mənfəət vergisini hesalayaq: Vergi Məcəlləsinin 121.3-cü maddəsinə əsasən, müəssisə 2018-ci hesabat ilində amortizasiya normalarından aşağı norma tətbiq edilməsi nəticəsində yaranan 10.000 manat amortizasiya xərcini 2019-cu ildə əldə etdiyi 30.000 manat mənfəətindən çıxa bilməz. Bunun üçün də müəssisə büdcəyə 6.000 manat ( 30.000 x 20% = 6.000 manat) mənfəət vergisi hesalayacaq. Fəxriyyə İKRAMQIZI |
Şərh Göndər
E-MUHASIB.AZ, Bütün hüquqlar qorunur © 2024
Saytdakı materiallardan istifadə yalnız sayt rəhbərinin yazılı icazəsi ilə mümkündür.